تعداد صفحات : ۶۱

فرمت : word

مقدمه

مدلسازی لرزه ای سعی دارد تا خصوصیات سنگ های تحت الارضی و واکنش انتشار امواج لرزه ای را در زیر زمین شبیه سازی کند. اختلافات بین خصوصیات کشسانی لایه های زیر زمین معمولا ناهنجاری های دامنه ای مشخصی را در داده های لرزه ای ایجاد می کنند. تکنیک های بسیاری برای بکارگیری این ویژگی جهت شناسایی هیدروکربن (نشانگر مستقیم هیدروکربن) و اکتشاف مخازن هیدروکربنی استفاده می شود. اخیرا تکنیک دیگری بر پایه تغییرات ضریب بازتاب بر حسب زاویه فرود ارایه شده است که به تکنیک آنالیز دامنه برحسب دورافت (AVO) معروف می باشد.
AVO یک تکنیک لرزه ای می باشد که با استفاده از داده های پیش از برانبارش، بر خلاف بسیاری از روش های معمول دیگر که در آنها از داده های بعد از برانبارش استفاده می شود، وجود هیدروکربن در مخزن را مشخص می کند. سه پارامتر فیزیکی اساسی از داده های لرزه ای که در تفسیر داده های لرزه ای بکار می روند چگالی، سرعت موج P و سرعت موج S می باشند. درک دقیق این پارامترها لازمه بکارگیری تکنیک AVO می باشد.
در طول بیست سال گذشته اهمیت آنالیز AVO برای مطالعه بازتاب های لرزه ای در اکتشاف نفت بطور گسترده ای مورد توجه قرار گرفته است. با پیشرفت علم و کم شدن زمان محاسبات، جوانب کاربردی AVO بیشتر می توانند مورد استفاده قرار بگیرند.
در این تحقیق سعی شده تا تکنیک آنالیز AVO برای آشکارسازی هیدروکربن به تفصیل بیان گردد. این نوشته شامل سه فصل می باشد که در فصل اول معرفی روش AVO بیان شده و تاریخچه ای از آن ذکر گردیده است. در فصل دوم کاربرد روش AVO در مخازن کربناته بیان شده که در آن مختصری درمورد تئوری امواج لرزه ای و همچنین معادلات زوپریتس و تقریب های آن ارایه شده است. در فصل سوم نیز مدلسازی AVO برای مخان ماسه ای گازدار ارائه شده و در نهایت نیز نتیجه گیری بیان شده است.

فصل اول : مدلسازى دامنه در مقابل دورافت در یکى از میادین نفتى ایران

مدلسازى دامنه در مقابل دورافت در یکى از میادین نفتى ایران
از سال ۱۹۳۰ اکتشافات هیدروکربورها بوسیله روش لرزه اى بازتابى مطرح بوده است. قدرت تفکیک بالاى داده ها، نمونه گیرى پیوسته و هزینه پایین در مقایسه با حفارى، این روش را یک قسمت ضرورى از اکتشافات نفت و گاز ساخته است.
در این زمینه مدلسازى به روش AVO قادر به ربط دادن خواص فیزیکى سنگ و پاسخهاى دامنه در برابر دورافت مى‌باشد.
این پروژه ضمن بررسى روشAVO، روشهاى مختلف مدلسازى AVO و پایه هاى مدلسازى AVO که مشمول خواص فیزیکى سنگ، معادلات AVOو نشانگرهاهستند، پایه هاى مدلسازى AVO به برترى خواص پتروفیزیکى سنگ بر خواص فیزیکى سنگ تاکید مى کند، را در مراحل تفسیر و پردازش داده هاى لرزه اى بازتابى مورد بحث و بررسى قرار داده است. این پژوهش در تلاش است تا یک بینش دقیق در کاربردهاى رایج مدلسازى AVOرا ارایه کند. در ادامه داده‌هاى جمع آورى شده در یکى ازمیادین‌نفتى ایران مدلسازى و نتایج‌آن ارائه شده است.

تحلیل AVO یک روش مفیدی در تشخیص محدوده مخزن و هیدروکربور است و موفقیت این روش ﻧﻪ تنها مبنی بر داده های لرزه ایی ثبت شده است، بلکه در پردازش داده ها و مفهوم خواص فیزیکی سنگ هم مهم است. نظر به اینکه مدلسازی AVO قادر به ربط دادن خواص سنگ و پاسخهای دامنه در برابر دورافت است، این یک ابزار مهم در کمک به پردازش داده ها و تفسیر داده ها است. مدلسازى AVOیک نقش فعال را در سه فضاى توسعه تکنولوژى، پردازش داده ها و تفسیر داده ها بازى مى کند.
این بررسى غیر از مفهوم اساسى مدلسازى AVO، طى ۳ مرحله کلى صورت گرفته است: مرحله اول براساس پایه های مدل سازی AVO استوار است. خواص فیزیکی سنگ معادلاتAVO و روابطشان، پایه هاى اﺻلى مدل سازى AVO هستند. قسمت بعد روى روش شناسى مدلسازى AVO متمرکز شده است. معادلات زویپریتس با ردیابى پرتو و معادله موج کشسان با روش تفاضلهاى متناهى (FDM) ، دوروش اساسى مورد استفاده در مدلسازى AVO هستند. و آخرین قسمت بحث بر کاربردهاى مدلسازى AVO پرداخته است.

مدلسازى AVO
یک تحلیل تغییرات دامنه هاى بازتابى در طول دورافت ها در محدوده یک برداشت نقطه عمقى مشترک (CMP) مى تواند اطلاعات ارزشمندى راجع به پارامترهاى فیزیکى سنگها و پارامترهاى کشسان را در مرز مشترک به دست آورد.
مدلسازی AVO یک تصحیح مستقیم سنگ شناسی و اندازه گیری های شاره منفذى با داده های لزره ای مشاهده شده انجام می دهد. برای مثال پاسخهای AVO، نشان دهنده احتمال وجود هیدرو کربور و یا مابقی انواع سیال هستند.

لرزه نگاشتهاى مصنوعى که در مدل رفتار دامنه ها دربرابر دورافتها به کار رفته اند شامل ردیفى از رد لرزه ها هستند که اثر ثبت داده هاى لرزه اى را برروى مدل یک بعدى نشان مى دهند. در چنین مدلهایى زمینهایى با لایه هاى تخت بدون در نظر گرفتن تکراریها مورد توجه است، و غالباً تغییرات چگالى نادیده گرفته مى شود به طورى که ضریبهاى بازتاب و شکست فقط بر مبناى تغییرات زیاد سرعت قرار دارند. این چنین لرزه نگاشتها را از روى نگارهاى چاه بدست مى آورند و مدلسازى مى کنند. نتیجه لرزه نگاشتهای مصنوعی، سرعت موج P، چگالی و به علاوه سرعت موج S است. یادآوری می شود که یک مدل زمینى، یک مثال ساده تری از زمین است، صحت یک مدل بستگی به جزئیات پارامترهای ورودی مدل دارد.
به منظور مدل کردن پاسخ AVO مورد انتظار از یک هدف حفارى نشده بایستى سرعت موج P، سرعت موج S و چگالى سنگها تخمین زده شود. این ۳ پارامتر جهت حل معادلات زویپریتس لازم است. سرعت موج P معموﻻ به صورت یک نگار صوتى در چاه نزدیک خط لرزه اى ثبت مى شود. چگالى سازند معموﻻ از نگار چگالى بدست مى آید. اندازه گیرى سرعت موج S، سومین پارامتر لازم براى مدلسازىAVO است. با داشتن نگار موج S مى توان پاسخ AVO براى یک بازتابنده را با دقت بیشترى نسبت به مقدار تخمینى سرعت موج S به دست آورد. اما نگار موج S، تنها در جاهایى که سرعت موج S در سازند از سرعت موج P در گل حفارى بیشتر باشد، خوب عمل مى کند.

فصل دوم : کاربرد روش AVO در مخازن کربناته

ویژگی ها و خواص سنگ های کربناته

فصل سوم : مدلسازی AVO برای مخازن ماسه ای گازدار

کدگذاری رنگی در ترسیم متقاطع

نتیجه گیری